Sońǵı jılları elimizde bilimlendiriw tarawında jaslarǵa jaratılıp berilgen keń imkaniyatlar nátiyjesinde, respublikamızdıń jasları tek elimizdegi emes, al, sırt ellerde jaylasqan joqarı oqıw orınlarında oqıp bilim almaqta.
Al, ayırım jaslarımız bolsa, ózleriniń turmıslıq jaǵdaylarına baylanıslı oqıw orınların respublikamızdaǵı joqarı oqıw orınlarına kóshirip atır. Mámleketimizde olardıń bunday háreketleri ushın da nızam tiykarında keń múmkinshilikler jaratılǵan.
Biraq, tilekke qarsı respublikamız puqaraları arasında ózlerine jaratılǵan usınday imkaniyatlardan paydalanbay, nızamsız is-háreketler islep, aldawshılıqtıń jábirin shegip atırǵanı kimdi bolsa awır oyǵa taldıradı.
Ózbekstan Respublikası Jınayat kodeksinin 168-statyasında aldawshılıq jınayatı názerde tutılǵan jınayat bolıp, onda puqaralardıń óz mal-múlklerin yaki materiallıq baylıqların aldanıw yamasa ózgege iseniwi nátiyjesinde óz erki menen ózge shaxsga beriwi nátiyjesinde materiallıq zıyan kóriw menen baylanıslı júz beredi.
Sonday-aq, bul jınayat jámiyette ayırım adamlar tárepinen puqaralardıń yuridikalıq sawatı joqlıǵınan hámde sadalıǵınan paydalanıp, olardı jalǵan wádeler yaki aldaw jolları menen isenimine kirip zıyan jetkeriwi mumkin.
Atap aytqanda, bul jınayatlar jer orınların alıp beriw, joqarı oqıw orınlarına jaylastırıw yaki jumısqa ornalastırıw sıyaqlı kórinislerde júz beredi.
Buǵan bir mısal retinde, jaqında jınayat isleri boyınsha Ellikqala rayonlıq sudında ashıq sud májlisinde kórip shıǵılǵan jınayatlı isti aytıp ótsek boladı.
Onda bir neshe jıl aldın Nókis mámleketlik pedagogikalıq institutında oqıtıwshı lawazımında islegen O.E. bunnan aldın, aldawshılıq jınayatı menen sudlanǵanlıǵınan ózine tiyisli juwmaq shıǵarmastan, qayta jınayat islew jolına ótedi. Atap aytqanda ol Ellikqala rayonında jasawshı puqara Yu.D. nıń Tashkent qalasında jaylasqan Ximiya texnologiyaları universitetinde bilim alıp atırǵanın bilip, onıń oqıwın Nókis mámleketlik pedagogikalıq institutına kóshirip beriwge wáde beredi hám onıń isenimine kirip jámi 1.200 AQSh dolları, bunnan tısqarı Yu.D. nıń Z.R. isimli jiyen qızın Ájiniyaz atındaǵı Nókis mamleketlik pedagogikalıq institutına qosımsha shártnama tiykarında oqıwǵa kirgizip beriwine isendirip, jalǵanlarına isendiriw ushın Z.R. nıń puqaralıq pasportınan nusqalar alıp jámi 1.500 AQSh dolların aladı.
Sonıń menen birge, ol Ellikqala rayonı turǵını M.G. nıń da isenimine kirip onıń Yu.M isimli qızınıń Qazaqstan Respublikasında joqarı oqıw orınlarının birinde bilim alıp atırǵanınan xabar tawıp, onıń qızı Yu.M. nıń oqıwın Nókis mámleketlik pedagogikalıq institutına kóshirip beriwin aytıp 1.500 AQSh dolları, Ellikqala rayonı Gúldirsin APJ da jasawshı puqara A.Sh. nıń isenimine kirip onıń Qazaqstan Respublikasında joqarı oqıw orınlarında bilim alıp atırǵan perzentin Nókis mámleketlik pedagogikalıq institutına kóshirip beriw menen aldap 1.200 AQSh dolları muǵdarında pulların aldawshılıq jolı menen alıp, óz mútájliklerine jumsap jiberedi.
Joqarıda aytıp ótkenimizdey ayıplanıwshı O.E. bir emes bir neshe puqaralardıń sadalıǵınan paydalanıp, olardın mısqallap jıynaǵan pul baylıqların ózlestirip óz mápine isletip jibergen.
Sud májilisinde onıń bul jınayatlı isi nızam tiykarında kórip shıǵılıp, oǵan tiyisli jaza tayınlandı.
Endi bir neshe kúnlerden soń elimizde joqarı okıw orınlarına hújjet tapsırıw baslanadı. Respublikamızdaǵı joqarı oqıw orınları basshılarınan usınday unamsız jaǵdaylardıń qaytalanbawının aldın alıw ushın ata-analar hámde talabanlar kórinetuǵın orınlarǵa oqıwdı koshiriw, qosımsha shártnama tiykarında oqıwǵa kiriw sıyaqlı puqaralar ushın zárúr bolǵan paydalı másláhat daǵazaların túsinikli mazmunda jazıp qıstırıp qoysa maqsetke muwapıq bolar edi.
Sebebi, bunday daǵazalar respublikamız puqaralarınıń jıllar dawamında perzentleriniń jaqsı kúnleri ushın niyetlep jıynaǵan pul qarjılarınıń aldawshılardıń qollarına túsip qalıwınan saqlaw, jınayatshılıqtıq aldın alıwda óz tásirin tiygizeri sózsiz.
O.J.Maulenov,
Jınayat isleri boyınsha
Ellikqala rayonı sudı baslıǵı.